ပန္ကန္းျပားပ်ံတစင္း ပုပၸါးသို႔ အလည္ေရာက္ သတိေပးစကားMR

က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ကိုပုပၸါး (ခ) ကိုေအာင္ေက်ာ္ဦး Azure Popa ရဲ႕ ျခံထဲမွာ ၁၁. ၇. ၂၀၁၆ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ ၁၂နာရီမွာ ကိုပုပၸါးက အပင္ေပၚက ပိန္ညွင္းငွက္ကို ဓာတ္ပံုရိုက္ရင္း အမွတ္မထင္ ေတြ႔ရွိတာကို မွတ္တမ္းတင္ထားတာပါ။ အရင္ကလဲ အဲ့ေဒသမွာ ကိုပုပၸါးက ေတြ႔ဖူးခဲ့ပါတယ္။ ပုပၸါးဟာ ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းရဲ႕ အိုေအစစ္ပါ။ ပုပၸါးေတာင္မၾကီးကို တည္မွီျပီး ျမန္မာျပည္ေတာင္ပိုင္း အျပင္ အီေကြတာေဒသမွ ငွက္မ်ဳိးစိတ္မ်ားလဲ အပူေရွာင္လိုသည့္အခါ လာေရာက္တည္းခိုးၾကသည့္အျပင္ ေျမာက္ပိုင္းအျပင္ တရုတ္ေတာင္ပိုင္းမွ ငွက္မ်ဳိးစိတ္မ်ားလည္း အေအးေရွာင္သည့္အခါ လာေရာက္ စတည္းခ်သည့္ေနရာလည္းျဖစ္သည္။ သမပိုင္းဇံု၊ အေအးပိုင္းဇံု၊ အပူပိုင္းဇံု စသည့္ အေရးပါေသာ ဇံုသံုးခု ဆံုုရာ ေဒသလည္းျဖစ္သည္။ ငွက္မ်ဳိးစိတ္တို႔ မ်ားစြာ စံုလင္သည့္ နည္းတူ ဇံုသံုးခုလံုးတြင္ ေပါက္ေရာက္ရွင္သန္ၾကေသာ ရုကၡမ်ဳိးစိတ္ သတၱမ်ဳိးစိတ္မ်ားလည္း မွီခိုက်က္စားရာ ေဒသလည္းျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ ပုပၸါးဟာ အင္မတန္မွ ဇီ၀မ်ဳိးစိတ္ အစံုလင္ဆံုးေနရာလို႔ ေျပာရင္ မလြန္ႏုိင္ပါ။ ပုပၸါးေတာင္အေၾကာင္း စပ္မိလို႔ ေလ့လာမိသမွ် ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။ ပုပၸါးေတာင္ဟာ Stratovalcano မီးေတာင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ျပီး ေဒသခံေတြက ႏွစ္သန္း ၄၀ေလာက္က ေပါက္ကြဲခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္ သိပၸံပညာရွင္ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဘီစီ (ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ) ၄၄၂ မွာ ေနာက္ဆံုး ေပါက္ကြဲခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ (Stephenson and Marshall, 1984) အျမင့္အားျဖင့္ ၁၅၁၈မီတာ (၄၉၇၉ေပ) ရွိျပီး မီးေတာင္ေပါက္ကြဲစဥ္က ထြက္ခဲ့တဲ့ ေခ်ာ္စာေတြက ၃ ကုဗကီလိုမီတာေလာက္ရွိျပီး မီးေတာင္ပတ္လည္ အက်ယ္အားျဖင့္ ၂၇ စတုရန္း ကီလိုမီတာ အက်ယ္၀န္းအထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ေခ်ာ္စာေတြကပဲ ေျမဆီၾသဇာ ေကာင္းမြန္ေစခဲ့ျပီး ရုကၡမ်ဳိးစိတ္တို႔ မ်ားစြာျဖစ္ထြန္းခဲ့ရာမွ ပန္းေပါင္းစံုပြင့္လန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းေပါင္းစံုေပါက္ေရာက္ေသာ ေတာင္လို႔ ေဒသက အစြဲျပဳ ေခၚေ၀ၚခဲ့ပါတယ္။ ပါဠိလို ပန္းကို ပုပၹ လို႔ေခၚျပီး စကားေရြ႕ေလ်ာရာမွ ပုပၹ ... ပုပၸါးလို႔ရယ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မီးေတာင္၀က ေတာင္မၾကီးထိပ္မွာ ရွိျပီး အခ်င္းတမိုင္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ေတာင္ကလပ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိတဲ့ ပုပၸါေတာင္ကေတာ့ ၆၅၇ မီတာ (၂၁၅၆ေပ) ျမင့္ပါတယ္။ ပုပၸါးေတာင္ဟာ မီးျငိမ္းေတာင္မဟုတ္ပါဘူး။ မီးေတာင္အရွင္လဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အတိအက်ေတာ့ ဘူမိပညာရွင္ေတြမွပဲ သိမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေတာင္ဘက္ျခမး္ဟာ Indian Tectonic Plate ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ျပီး အထက္ပိုင္း အေရွ႕ပိုင္းကေတာ့ Asian Tectonic Plate ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာက ဒီ Tectonic Plate (ကမာၻ႕ေက်ာက္ခ်ပ္လႊာၾကီးေတြ ၀င္တုိက္မိရာက Himalayan Ranges ( ဟိမ၀ႏာၱ ေတာင္တန္းၾကီးရယ္) လို႔ ျဖစ္ေပၚလာတာပါ။ ဒီ ကမာၻ႕ေက်ာက္ခ်ပ္လႊာ ႏွစ္ခု အစပ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စစ္ကိုင္း၊ ပုဂံ၊ ပဲခူး စတဲ့ေနရာေတြမွာျဖစ္ျပီး ငလ်င္ေၾကာအေနနဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္ အနည္းငယ္ၾကာတုိင္း ၾကီးမားတဲ့ လႈပ္ခတ္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ဟာ သစ္ေတာ သယံဇာ၀ ဆံုးရွံဳးမႈ၊ ဇီ၀မ်ဳိးကြဲစံုလင္မႈဆိုင္ရာ နည္းပါးလာမႈ၊ စတဲ့ လူေတြရဲ႕ မဆင္မျခင္ျပဳလုပ္မႈ၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမီးေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတု ကပ္ေဘးမ်ာစြားနဲ႔ ဒီဆယ္စုႏွစ္အတြင္းမွာပဲ မ်ားစြာသင့္ခဲ့ပါျပီ။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပင္မ ဗဟိုလည္းျဖစ္၊ သမပိုင္းဇံု အပူပိုင္းဇံု အေအးပိုင္းဇံုကဲ့သို႔ ရာသီဥတုဇုံမ်ားလည္းရွိရာ၊ ဇီ၀မ်ဳိးကြဲစံုလင္မႈ အမ်ားဆံုးလည္းျဖစ္ရာ၊ အလယ္ပိုင္း အပူပိုင္းဇုံ၏ တခုတည္းေသာ အိုေအစစ္လည္းျဖစ္ရာ၊ ေက်ာက္ခ်ပ္လႊာစပ္ၾကား ပုဂံငလ်င္ေၾကာႏွင့္ နီးကပ္ေနေသာ မီးေတာင္ေဟာင္းတခုလည္း ျဖစ္ရာ၊ ဤ ဂႏၱ၀င္ ေဒသကိုကား က်ေနာ္တို႔ အေလးထား တန္းဖိုးထားဖို႔လိုေၾကာင္း ကမာၻ႔ျပင္ပက က်ေနာ္တို႔ထက္ သိပၸံနည္း အဆင့္တန္းျမင့္ေသာ ျဂိဳလ္သားမ်ားမွ သတင္းစကား ပံုရိပ္တို႔ လာေရာက္ေပးေနသေလာဟု ထင္ျမင္မိရင္း ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။အမွားယြင္းမ်ားရွိက သက္ဆိုင္ရာပညာရွင္မ်ားက ဂရုဏာေရွ႕ထားေျပာၾကားေပးေစလိုပါတယ္။ ခင္မင္တဲ့ ကိုေ၀ေအာင္ ၁၃ ၾသဂုတ္ ၂၀၁၆